Dag 4/24 en 4/25 Kolasin- Podgorica

Hoe groot kan een contrast zijn... Na de koude dag in het Durmitor nationaal park en een heerlijke nachtrust in een hostel in Zabljak hebben we twee waarlijk prachtige ritten gereden in optimale omstandigheden. Eerst een 25-tal km naar de befaamde brug over de Tararivier, dan een kleine 100 km stroomopwaarts langs de oever van de Tara, de eerste 50 in een diepe kloof en dan de bovenloop in een zeer lieflijk berglandschap. En dan, als beloning voor al het klimwerk, een super afdaling van wel 25 km lang van 1200 m hoogte naar omzeggens zeeniveau. Alleen de allerlaatste kilometers voor Podgorica waren wat vervelend.
Luk en ik kunnen er niet van over hoe gelukkig wij ons moeten prijzen dat we dit prachtige land zo op eigen kracht kunnen doorkruisen. Onderweg hebben we vaak stilgestaan bij goede vriend Marc, wiens uitvaart vandaag plaats heeft in Antwerpen. Het doet wreed pijn dat ik daar niet kan bij zijn.

Dag 4/23 Trsa-Zabljak

De dag begint al goed. Heel het gehuchtje zit zonder elektriciteit. Onze baas weet niet hoe het komt.
Buiten 2 ºC, wolken alom. Gelukkig is er nog de oude technologie van de houtkachel waar we in het halfdonker gaan rond zitten. Een goed moment om deze blog wat bij te werken.
Buiten is het de hele ochtend koud en winderig, zodat we noodgedwongen rond de kachel blijven hangen, samen met onze zwijgzame baas en een iets oudere vrouw, van wie we ons afvragen of ze een koppel zijn of niet.
Ten laatste na de middag moeten we sowieso verder door naar Zabljak, want hier blijven zitten heeft geen zin. Als we al onze kleren boven elkaar aandoen moet dat lukken, als we tenminste over de sneeuw op de twee passen geraken met onze fietsen. Vooral de afdaling zal lastig zijn. Wie had kunnen denken dat we dat eind mei nog zouden meemaken.

's Avonds
We zijn er geraakt! Een aantal keer was de weg geblokkeerd door sneeuw, maar we geraakten er telkens heelhuids met de fietsen door. Aan de sporen in de sneeuw te zien zijn wij na de winter de eersten die de volledige oversteek gemaakt hebben. Aan de Zabljak-kant was een sneeuwruimer de weg aan het vrijmaken.
We waren allebei ongelooflijk opgetogen over de prachtige vergezichten.
De fysieke inspanning op zich viel wel mee: 40-tal km, 800 stijgmeters.
Het was wel bitter koud, vooral bij de afdaling. Alle kleren boven elkaar gaf ons wel voldoende warmte, behalve aan handen en voeten. Op temperaturen van 3-4 ºC zijn wij echt niet voorzien.
Conclusie: fantastische ervaring. We zouden dit alleen niet aangedurfd hebben, maar uiteindelijk hebben we geen risico's genomen.

Dag 4/22 Trsa

Deze ochtend vol goede moed uit Pluzine vertrokken over de bergweg naar Zabljak. Onmiddellijk zwaar klimmen om met de nodige haarspeldbochten en tunnels uit het Pivadal te geraken. Naarmate we klommen werd de regen feller en de temperatuur lager.
Toen we na 700 m klimmen verkleumd in Trsa geraakt waren zat de temperatuur op 5 ºC. Gelukkig was er een soort berghut waar de houtkachel brandde. Dicht bij dat vuur was de kou vlug vergeten.
De baas van het huis raadde ons af verder te gaan. Eenmaal rond de passen (nog 500 m hoger dan hier) zouden we compleet in de wolken zitten, met een zichtbaarheid van 1m of minder. Veel te gevaarlijk dus om van de weg af te geraken, zeker bij afdalen. Omdat we bovendien op die manier geen enkel mooi uitzicht zouden hebben (en het is net daarvoor dat we naar het Durmitor nationaal park wilden komen) leek het ons wijzer tot morgen hier te blijven. Dan zou het weer iets beter moeten zijn. Ondertussen zijn we wel alle vertrouwen in dat soort voorspellingen kwijt.
En zeggen dat ons oorspronkelijk idee was hier hogerop wild te kamperen. Compleet onrealistisch.
We gaan hier dus genieten van een lekker middagmaal: verse forel uit de Tararivier. En dan een namiddagje lezen en als het opklaart een wandeling. En op tijd naar bed.

Dag 4/21 Pluzine

Onderweg naar de Durmitor wordt het landschap almaar mooier en de weg almaar rustiger. Deze keer komen we er met een korte regenbui van af.
We passeren het Pivaklooster, dat in de jaren 1970 op zijn originele plek zou onderlopen bij de aanleg van het Pivastuwmeer en dus steen voor steen werd afgebroken en elders prachtig heropgebouwd. Aan de buitengewone fresco's binnenin is van die operatie niets te zien, ongelooflijk!
We overnachten voor geen geld (€ 10 elk) in een bungalow aan het meer. We mogen van de baas Ljubo een tochtje op het meer maken in een tweepersoonskano. Enig mooi kader.
De 50 km weg van hier naar Zabljak langs de zuidflank van de Durmitor loopt over twee cols van 1800 en 1900 m hoogte waar volgens de mensen hier nog sneeuw ligt. Iedereen zegt dat we er niet doorheen zullen geraken, maar we hoorden van twee Duitsers die erin geslaagd zouden zijn. We gaan het proberen, want het ergste dat ons kan overkomen is dat we onverrichter zake moeten terugkeren. Dan slapen we hier gewoon nog eens in deze bungalow.

Dag 4/20 Niksic

Luk en ik gaan een aantal dagen een rit maken naar en door het Durmitor nationaal park. We keren daarna terug naar Podgorica en dan gaat de reis verder richting Albanië zoals gepland.
Heel veel regen onderweg. Na een lange klim kwamen we bij het surrealistisch mooie Ostrogklooster, gelegen op 900 m hoogte in een holte in een verticale bergwand. We waren zeer onder de indruk van de eeuwenoude fresco's. Spijtig dat alles in de wolken zat, op heel even een klein wolkengaatje na.
In de plassende regen een onderkomen gevonden in een goed hotel in Niksic.
Het is toch wel heel leuk gezelschap te hebben! Ik geniet ervan zoals ik anders geniet van het alleen zijn.

Dag 4/19 Podgorica

Prachtige beklimming vanuit de baai van Kotor naar een mausoleum op 1650 m. De eerste 1000 m gaan heel geleidelijk, nooit meer dan 5 %. Heel rustig baantje, dat 's ochtends volledig in de schaduw ligt. Een nooit meegemaakte opeenvolging van 25 genummerde haarspeldbochten, waarbij het uitzicht op de baai telkens het vorige overtreft.
Vanaf dan wordt de beklimming ongelijk, af en toe 10 %, soms zelfs een kleine afdaling. Uiteindelijk na 35 km de ultieme beloning in de vorm van een adembenemend panoramisch 360 º uitzicht. Wolken benamen mij het zicht richting zee, maar het zicht naar het binnenland alleen al was de inspanning waard.
Dan in bijna constant dalende lijn naar Podgorica, waar Luk vandaag landt. Hij gaat mij een aantal dagen vergezellen. Ik ben er op uit!

Dag 4/18 Kotor

Vandaag maar heel even in de regen gereden. Rustige golvende bergwegen met bijna geen bewoning, op het einde een 1000 m afdaling over een smalle weg die niet meer in gebruik is, en die met veel haarspeldbochten eindigt in Risan aan de kust. Na een lekkere pasta maaltijd in een strandrestaurant langs de kust doorgereden tot Kotor, waar ik stomtoevallig mijn Hongkongse kamergenote uit Mostar tegen het lijf liep. Gezellig samen wat rondgewandeld en avondgegeten.
Kotor is beeldschoon. Geprangd tussen een honderden meters hoge verticale bergwand en de kust is het door zijn muren perfect beschermd tegen invallers. Binnen de muren heel veel patriciërswoningen, kerkjes, kronkelstraatjes met marmer plavuizen, die hier en daar uitkomen op een pleintje. Alles heel gaaf, maar wel 100 % gericht op toerisme.
Ik slaap in een hostel, waar ik alleen in een kamer voor 6 slaap.

Dag 4/17 Bileca

Dit is zo een dag dat ik me tijdens het fietsen soms afvraag waarom ik het in godsnaam doe. Lang duurt dat niet, maar als ik nog maar eens in regen en met tegenwind een col over moet sakker ik wel eens.
De rit was, op het buitenrijden van Mostar na, op zich wel heel mooi, met onderweg twee serieuze cols die ik vanop de kaart niet direct verwacht had. Ochtendpauze in Stolac, een mooi oud dorp. Van daar door de bergen over een heel rustig baantje naar Bileca. Dat ligt aan het gelijknamige meer, maar meer dan daar eens naar kijken zal ik nu zeker niet doen.
Ik slaap als enige gast in een rustig hotelletje. € 10 is niet veel.

Dag 4/16 Mostar

De hotelbediende in Tomislavgrad raadde mij ten stelligste af door de bergen naar Mostar te rijden: grotendeels grindweg, veel splitsingen zonder aanduidingen, geen bewoning. Dan maar de "gewone" weg.
Vertrokken in de regen, die de ganse ochtend aanhield. In combinatie met een sterke zuidoostelijke tegenwind werden het zware 85 km,ook al ligt Mostar ongeveer 900 m lager dan Tomislavgrad. Ik kwam lichtjes groggy aan. In het toeristisch bureau stuurden ze me naar een hostel. Ik deel voor 15 euro een kamer met een vrouw uit Hongkong en twee Australische vrouwen die nog moeten aankomen.
Mostar is een prachtige historische stad die heel gehavend uit de oorlog is gekomen. De bekende brug (die opgeblazen werd) en de meeste oude gebouwen zijn prachtig gerestaureerd met vooral Europese hulp, maar de littekens van de vernieling zijn nog heel aanwezig. Het resultaat is een hallucinante mix van
schoonheid en lelijkheid. Umberto Eco zou hier wel wat kunnen over filosoferen.
Morgen wordt weer zo'n regendag voorspeld. Het zou misschien wijs zijn in Mostar te blijven, maar daar heb ik geen zin in.

Dag 4/15 Tomislavgrad

De voorspelde 15 km grindweg waren er uiteindelijk 19. Heel erg was het niet, en na anderhalf uur ging het weer over asfalt. Met frisse tegenwind door nog maar eens een zeer mooi berglandschap. Heel lekkere forel als middagmaal in Livno, dan een rit langs het prachtige Busko meer, omringd door bergen. Volgens de kelner in Livno het grootste kunstmatig meer van Europa. Lijkt mij niet waarschijnlijk, maar het zwemmen was wel heel aangenaam.
Na nog een colletje kwam ik in Tomislavgrad, waar ik een hotel vond dat heel oostblokachtig aandoet. Ik denk dat ik de enige gast ben. Een lange wasbeurt voor mezelf en mijn kleren was echt wel verdiend na twee nachten van povere hygiëne. Gelukkig ben ik alleen en heeft niemand er last van!
Morgen naar Mostar. De weersvoorspellingen zien er niet fameus uit. We zien wel.

Dag 4/14 Rore

Vreemde dag vandaag. Omdat Martin Brod in een diepe kloof ligt moest ik dadelijk klimmen, en nog geen klein beetje. Naast de weg borden die waarschuwen voor mijnen. Na 33 km kwam ik in het stadje Drvar, waar ik eindelijk kon ontbijten. Een tweede cappuccino kon ik niet krijgen, want het hele stadje was plots zonder water gevallen.
Op de kaart loopt vanuit Drvar een wit baantje zuidoostwaarts richting Livno. Gehuchten op de kaart bleken in de praktijk vaak 1 huis groot, dat dan nog meestal leeg stond. Zelfs in een plaats, die op de 1/1.000.000 overzichtskaart van de Balkan stond, zag ik alleen een kerkje een eind naast de baan, geen huizen, laat staan de winkels en cafés waarop ik gehoopt had.
Mijn watervoorraad was al vlug op door het vele klimwerk. Gelukkig zag ik uiteindelijk na 30 km iemand bij een huis die mij water kon geven. Putwater wel te verstaan, want leidingwater is hier niet.
Toen de hemel inktzwart werd en dondergerommel uit de bergen klonk ging de asfaltweg over in grindweg. 5 km verder kwam ik in Rore, een losse verzameling vooral leegstaande huizen, heel mooi gelegen in een brede vallei op een duizendtal meter boven zeeniveau. Aan een oude man vroeg ik of ik onder een afdak mocht slapen, en hij nam me mee naar een leegstaand huis, zonder elektriciteit, tegenover het zijne. In het huis vond ik zelfs een matras in een aanvaardbaar propere toestand. Gelukkig had ik nog wat eten over van deze middag. Lekker tafelen en een glas wijn is voor een andere keer.
Nu het donker geworden is zie ik in 1 huis licht branden.
Morgen moet ik volgens mijn huisbaas nog 15 km grindweg doen voor het weer asfalt wordt. Vervelend maar het zal wel moeten.

Dag 4/13 Martin Brod in Una nationaal park

Bosnië is een andere wereld dan Kroatië. In elk dorp een moskee, Cyrillische letters die opduiken. Voorbij Bihac een prachtige rit op een eenzaam baantje doorheen het Una nationaal park. Ik kampeer wild op de samenvloeiing van Una en Unac. Zeer mooie watervallen. Bijzonder lekkere forel gegeten.
Onderweg een monument gepasseerd ter nagedachtenis van jongemannen, gesneuveld in de burgeroorlog tussen 1992 en 1994. Daar zijn geen woorden voor.

Dag 4/11 en 4/12

Dit waren de laatste 2 dagen in het zeer prettige en kameraadschappelijke gezelschap van Frans. Morgen scheiden onze wegen: Frans richting Zadar aan de Kroatische kust en dan per vliegtuig naar huis, ik naar Bosnië.
Gisteren de hele dag in druilregen met overnachting in een hotelletje in Ogulin, vandaag bewolkt met af en toe wat zon, ideaal fietsweer.
De huizen in het Kroatische binnenland tonen ontstellende tekenen van verval en armoede, naast de nog duidelijke sporen van oorlog: kogelinslagen en -gaten. Afbladderende verf, scheefgezakte ramen,  ingevallen daken. Heel veel leegstand ook. Alles ademt lethargie en marginaliteit. In de cafés zitten al van 's morgens mannen aan de drank.
Het landschap daarentegen is bijzonder mooi en niet te zwaar om door te fietsen, de toestand van de wegen redelijk goed. Nu zijn we in het nationaal park Plitvicke Jezero, vooral bekend voor zijn watervallen. Op de kaart liep een weggetje dwars door het park, maar na wat kilometers kwamen we aan een barreel. De parkwachter was onverbiddelijk: niet met de fiets in het park. Dus rechtsomkeer en na een grote omweg in een bed & breakfast beland.

Dag 4/10 Osilnica nabij de Sloveens - Kroatische grens

Weersverwachtingen komen spijtig genoeg soms uit. Deze ochtend vertrokken in druilregen, die met de uren alleen maar verergerde. Onderweg een lange pauze aan een houtkachel in een achterkamer van een café. Daarna was de regen alleen maar erger. Verkleumd en uitgeregend vonden we na een lange afdaling een hotelletje waar een lange hete douche alle kilheid wegspoelde.
We zijn onderweg al in Kroatië geweest, maar zitten nu terug in Slovenië. Het absurde van grenzen...

Dag 4/6 tem 4/9

4 dagen met zijn drieën. Ook nu weer heel erg genoten van het gezelschap! Ik zal op de duur nog terug moeten wennen aan het alleen zijn...

Dagen 6 en 7 waren qua landschap niet veel bijzonders: de Povlakte is erg bewoond. Mooi stukje langs een kanaaltje met snelvloeiend helder water. We konden het niet laten er in te springen.
Eerst (dag 6) wild gekampeerd aan de bronnen van de Livenza. Prachtige plek, heerlijk gezwommen, zij het zeer kort wegens ijskoud water. Dan (dag 7) in Fagagna aan de rand van de Alpen bij Warmshowers Cristina en Alessandro prinselijk ontvangen en verwend met een heerlijk avondmaal.

Op dag 8 via een heel mooie col (Passo di Tanamea) Slovenië binnengereden en gekampeerd in Kobarid. Niet in het wild maar op een echte camping voorwaar, wat voor mij een primeur is in deze reis.

Dag 9 was meteen de laatste fietsdag voor Luc, die onderweg afsloeg richting Gorizia om met de trein terug te keren naar zijn auto en dan naar huis. Frans en ik reden verder tot Rakek nabij Cerknica. Onderweg nog maar eens gezwommen in een prachtige bergrivier. We wisten dat er serieuze regen op komst was, dus een hotelletje was de beste keuze.

Dag 4/1 tem 4/5 Appenijnen en Povlakte

De eerste 5 dagen van deze 4de etappe verliepen over min of meer bekend terrein. Door de Tibervallei naar de Appenijnen op dag 1, de Appenijnen door op dagen 2 en 3, doorheen de Povlakte op dagen 4 en 5. Drie overnachtingen in bed & breakfast, 2 bij Warmshowers contacten.
Bijzonder plezierig voor mij was dat ik het gezelschap had van Rony, de gelijkmoedigheid en ontvankelijkheid in persoon. Ik heb ervan genoten, net zoals ik anders kan genieten van het alleen zijn. Zo verschillende ervaringen. En bij wind op kop is het echt wel een plezier te kunnen aanpikken.

In Castel Bolognese waren we via Warmshowers te gast bij Ubaldo, die ons meetroonde naar de beste pizzeria van Italië. Het was nog waar ook. 

Ferrara is een openbaring. Samen met onze Warmshowers gastheren Massimo en Francesca met de fiets doorheen het stadscentrum gedwaald, en 's avonds een heerlijke maaltijd gekregen bij hen thuis.
Na 5 dagen nam Rony afscheid en kwamen Luc en Frans mij vergezellen.